W placówkach oświatowych, centrach handlowych, instytucjach kultury, urzędach, restauracjach czy centrach medycznych - wszędzie tam muszą znajdować się toalety publiczne. Taka potrzeba ich umiejscowienia jest uregulowana prawnie. Według tych założeń miejsca te muszą spełniać wymogi higieniczne, sanitarne, ale też toalety publiczne muszą mieć odpowiednie wymiary. Jakie jeszcze wymogi muszą spełniać WC w miejscach publicznych?
Nowoczesna infrastruktura toalet publicznych
Obecnie w każdym miejscu publicznym musi znajdować się odosobniona toaleta, z dostępem do ciepłej wody, środków higienicznych oraz suszarki do rąk. Te restrykcje podyktowane są prawnie. Wiele osób nadal niechętnie korzysta z toalet, gdyż miejsca to kojarzą im się z brudem, brakiem higieny czy ogólną czystością pozostawiającą wiele do życzenia. Obecne przepisy prawne i względy sanitarno-higieniczne nie dopuszczają takiej sytuacji. Toalety publiczne muszą być cykliczne czyszczone i utrzymane w jak najlepszym porządku.
Zdarza się jednak, że toaleta w miejscu publicznym jest niedostosowana do grupy docelowej. Zwykle problemem jest też niewielka przestrzeń, jaką zajmuje, co często stwarza problem związany z poruszaniem się po takiej łazience - zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnościami. Inaczej będzie projektowało się toalety dla szkół i innych placówkach edukacyjnych, a inaczej dla szpitali, czy galerii usługowo-handlowych. Ważne, by przy projektowaniu tego miejsca wziąć pod uwagę potrzeby przyszłych użytkowników.
Czy korzystanie z toalety publicznej jest bezpieczne dla zdrowia?
Sami użytkownicy toalet chcą korzystać z miejsc czystych, w których nie dojdzie do zakażenia bakteriami i wirusami. Jeszcze do niedawna panowało przekonanie, że toalety publiczne są źródłem wszelkich chorób. Owszem, podczas korzystania z miejskich WC warto stosować podkładki na deskę, ale jak twierdzą naukowcy - zakażenie bakteriami w ten sposób jest minimalne. Największym nośnikiem drobnoustrojów chorobotwórczych jest tzw. choroba brudnych rąk, dlatego każdorazowo po skorzystaniu z miejskiej (i nie tylko) toalety trzeba umyć ręce. Czy toaleta publiczna jest bezpieczna dla zdrowia? Tak, o ile przestrzega się podstawowych zasad higieny osobistej.
Toalety dla klientów - przepisy
W miejscach handlowych, gastronomicznych, edukacyjnych czy medycznych powinna znaleźć się toaleta publiczna, która musi być zgodna z wymogami dotyczącymi higieny, komfortu, bezpieczeństwa i prywatności użytkowania. Właściwe wymiary kabin WC dostosowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej, umywalki z ciepła wodą, mydłem, papierowymi ręcznikami czy suszarkami do rąk - to elementy, które bezwzględnie muszą znaleźć się w publicznych toaletach. Toalety udostępniane klientom nie muszą znajdować się w sklepach, większych marketach czy aptekach.
Przepisy regulujące wyposażenie i wymiary toalet publicznych są ustanowione przez Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku. Dotyczy warunków technicznych i minimalnych wymiarów, jakie powinny posiadać kabiny WC, pisuary oraz umywalki.
Najważniejsze punkty dotyczące przepisów związanych z toaletami publicznymi:
- Podłoga w toaletach publicznych powinna być wykonana z materiału łatwego w zmywaniu, który nie nasiąka wodą i nie jest śliski.
- Drzwi w tych miejscach powinny być zamykane samoczynnie.
- Toalety muszą być odpowiednio wentylowane poprzez wentylator wyciągowy lub za pośrednictwem przewodów i kratek wentylacyjnych.
- W miejscach tych należy stosować płytki ceramiczne lub okładziny ścienne, które nie chłoną wody.
- W toaletach publicznych powinna przypadać co najmniej jedna umywalka na 20 osób, co najmniej jedna miska WC i jeden pisuar na 30 mężczyzn oraz jedna miska ustępowa na 20 kobiet.
- Męskie toalety muszą być wyposażone w pisuary oraz co najmniej jedną odosobnioną kabinę.
- Pomieszczenie higieniczno-sanitarne powinno mieć wysokość co najmniej 2,5 m.
Co powinno znaleźć się w toalecie publicznej?
- dozownik z mydłem,
- pojemnik z ręcznikami papierowymi,
- suszarka do rąk,
- kosz na śmieci,
- szczotki do WC,
- środki dezynfekujące i czyszczące,
- odświeżacze powietrza,
- przewijak dla niemowląt.
Oznaczenia toalet publicznych
Toalety publiczne muszą być wyraźnie oznaczone. Ponadto powinny do nich kierować strzałki - zwłaszcza w dużych centrach handlowych, by można je było łatwo zlokalizować. Oznaczenia na drzwiach muszą zawierać wyraźne i czytelne komunikaty dotyczące przeznaczenia danej toalety publicznej: czy jest ona skierowana dla kobiet, mężczyzn, osób niepełnosprawnych, dzieci lub kobiet karmiących.
Toalety publiczne - wymiary
Według przepisów, które znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury - wymiary toalet publicznych muszą być ściśle określone.
W rozporządzeniu § 87. czytamy, że ustęp publiczny:
- powinien mieć kabiny ustępowe o wymiarach co najmniej 1,5 m długości i 1 m szerokości;
- ustępie publicznym co najmniej jedna kabina powinna być przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych, zgodnie z § 86.
Toalety w budynkach użyteczności publicznej i zakładach pracy - wymiary
W Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w § 83. czytamy, że kabina ustępowa (ustęp wydzielony), nieprzeznaczona dla osób niepełnosprawnych, powinna mieć najmniejszy wymiar poziomy (szerokość) w świetle co najmniej 0,9 m i powierzchnię przed miską ustępową co najmniej 0,6 x 0, 9 m w rzucie poziomym , spełniającą również funckję powierzchni przed umywalką – w przypadku jej zainstalowania w kabinie ustępowej.
Do drzwi ustępu wydzielonego opisanego w § 83 odwołuje się §79 pkt.1: Drzwi do łazienki, umywalni i wydzielonego ustępu powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczenia, mieć z zastrzeżeniem § 75 ust. 2 co najmniej szerokość 0,8 m i wysokość 2 m świetle ościeżnicy, a w dolnej części – otwory o sumarycznym przekroju nie mniejszym niż 0,022 m2 dla dopływu powietrza.
Dalej w § 85 pkt. 1 Ustępy ogólnodostępne w budynkach zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i zakładów pracy powinny mieć wejścia z dróg komunikacji ogólnej.
Punkt 2. § 85 precyzuje układ i wymiary jakie należy brać pod uwagę przy projektowaniu łazienek, i tak:
1) przedsionki oddzielone ścianami pełnymi na całą wysokość pomieszczenia, w których mogą być instalowane tylko umywalki
2) drzwi o szerokości co najmniej 0,9 m
3) drzwi do kabin ustępowych otwierane na zewnątrz, o szerokości co najmniej 0,8 m, a do kabin przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych co najmniej 0,9 m. Przedsionków o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie wymagają ustępy przy salach zajęć w żłobkach i klubach dziecięcych, przedszkolach, innych formach opieki przedszkolnej oraz przy pokojach dla chorych w szpitalach.
4) Przegrody dzielące ustęp damski od męskim, wykonane jako ściany pełne na całą wysokość pomieszczenia
5) Miski ustępowe umieszczone w oddzielnych kabinach o szerokości co najmniej 1 m i długości 1,10 m, ze ściankami i drzwiami o wysokości co najmniej 2 m z prześwitem nad podłogą 0,15 m; w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolnych oraz innych formach opieki przedszkolnej dopuszcza się stosowania ścianek i drzwi o wysokości nie mniejszej niż 1,5 m.
Według rozporządzenia określone są tylko minimalne wymiary WC publicznego, które umożliwiają poruszanie się. Doświadczenie pokazuje, że kabiny - jeśli pozwala na to miejsce - powinny być nieco większe.
Toaleta publiczna dla niepełnosprawnych - wymiary
Bardziej restrykcyjne są przepisy dotyczące wymiarów toalet publicznych przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych. W Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury § 86. Ustęp dla osób niepełnosprawnych, czytamy:
- W budynku, na kondygnacjach dostępnych dla osób niepełnosprawnych, co najmniej jedno z ogólnodostępnych pomieszczeń higienicznosanitarnych powinno być przystosowane dla tych osób przez:
• zapewnienie przestrzeni manewrowej o wymiarach co najmniej 1,5 x 1,5 m;
• stosowanie w tych pomieszczeniach i na trasie dojazdu do nich drzwi bez progów;
• zainstalowanie odpowiednio przystosowanej, co najmniej jednej miski ustępowej i umywalki, a także jednego natrysku, jeżeli ze względu na przeznaczenie przewiduje się w budynku takie urządzenia;
• zainstalowanie uchwytów ułatwiających korzystanie z urządzeń higienicznosanitarnych.
2. Dopuszcza się stosowanie pojedynczego ustępu dla osób niepełnosprawnych bez przedsionka oddzielającego od komunikacji ogólnej.
Toalety w zakładach pracy
W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. wymiary toalet w zakładach pracy doprecyzowane są o wymiary wymaganej przestrzeni przed kabinami i tak zgodnie z Rozdziałem IV, § 27 pkt. 5 Szerokość przejście wzdłuż kabin ustępowych przy jednostronnym ich rozmieszczeniu powinna wynosić co najmniej 1,3 m. Jeżeli naprzeciwko kabin są umieszczone pisuary, odległość między ścianą, na której są zainstalowane, a kabinami nie powinna być mniejsza niż 2 m. Przejście między rzędami kabin powinno mieć szerokość co najmniej 2m
Oświetlenie w toaletach publicznych
Już na etapie projektowania powinno się wziąć pod uwagę nadmierne zużycie prądu w toaletach miejskich, gdyż użytkownicy często nie gaszą światła. W toaletach publicznych warto zaprojektować oświetlenie energooszczędne, które reaguje na ruch.
Alsanit - projekt toalety publicznej
Wymiary toalety publicznej, jej oświetlenie i infrastruktura to czynniki, które sprawiają, że miejsce to jest komfortowe w użytkowaniu. Toaleta publiczna powinna przestać kojarzyć się z przestrzenią brudną i pozbawioną podstawowej higieny. Trzeba jednak pamiętać, że za finalny wygląd miejskiego WC odpowiadają sami użytkownicy, którzy powinni po sobie zachować należyty porządek. W Alsanit dbamy o tworzenie kabin zgodnych z infrastrukturą budynku i prawnymi rozporządzeniami, ale przede wszystkim mamy na uwadze grupę docelową i potrzeby użytkownika.
